NHỮNG ÁNH MẮT
Cuối mùa xuân năm nay, Bạch Ngạc tìm đến chúng tôi. Anh ta có đôi mắt buồn rầu thăm thẳm, nhưng buổi sáng nào anh cũng tươi cười như màu nắng, và từ khi làm việc cùng chúng tôi, anh rất hoạt động, trẻ trung, dẫu quầng mắt anh càng ngày càng thâm lại.
Hôm đầu, anh ta treo lên tường một bức ảnh: đấy là mặt một thiếu nữ tuy không đẹp lắm, nhưng đôi mắt, trời ơi! đôi mắt thờ ơ như lơ đãng kia sao lại kín đáo ẩn một vẻ giận hờn vô hạn! Muốn chúng tôi hiểu cách “trông ảnh” và đừng lạ về cử chỉ của anh, Bạch Ngạc kể:
– Tôi đã gặp một gã tiều phu. Người ấy sinh hoạt một cách nghèo khổ và khó khăn để nuôi người mẹ vợ già và mấy đứa con nhỏ. Chiều chiều, anh ta xuống đồi, chiều chiều anh ta mừng rỡ khi thấy… mẹ già một tay dắt lũ cháu mọn, một tay đội tà áo lên đầu dưới nắng chiều rớt lại, đôi mắt bà cụ ứa ra bao nhiêu ánh dịu dàng trông ngóng… Anh ta bảo tôi: “Đôi mắt ấy là đôi mắt của vợ tôi ngày xưa. Còn được nhìn thấy, tôi còn nhớ lời dối dăng khi vợ tôi sắp chết, và tôi quên được hết những sự mệt nhọc.”
Mãi về sau chúng tôi mới biết Bach Ngạc có một chuyện tâm tình đau đớn, nhưng anh quên được, hăng hái trong công việc được là nhờ đôi mắt ở tấm ảnh kia.
Nhưng một hôm anh bảo:
Hà Nội cám dỗ được tôi chỉ vì đôi mắt Nàng, mà người ấy vừa mới bị mù, đôi mắt ấy đã mù, tấm ảnh này với tôi thành vô nghĩa, lòng gượng gạo hoạt động cùng các anh cũng không còn.”
Thế là anh ta xé tấm ảnh đi…
Rồi anh ta đi biệt mất…
Tuấn Trình
Tuần báo Bắc Hà, Số 15, 19-11-1936