Kính thưa Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam
Kính thưa các bác, thưa các anh chị em văn nghệ sĩ và các nhà báo,
Tôi rất cảm động khi được thay mặt gia đình Nhà thơ Thâm Tâm có mặt trong buổi Lễ trang trọng và đầm ấm này, xin trân trọng cảm ơn Hội Nhà văn Việt Nam và các bạn đã có mặt ở đây hôm nay, cảm ơn sự có mặt của đại diện Báo QĐND, NXB Quân đội Nhân dân, Sở VHTT Hà Nội, các NXB Văn nghệ, Lao Động, Kim Đồng và các đơn vị liên kết Sbooks, Linh Lan.
Xin phép được tự giới thiệu: Tôi, Nguyễn Tuấn Khoa, con trai Nhà thơ Liệt sĩ Thâm Tâm và vợ Nguyễn Ngọc Mỹ, và các con trai, gái, dâu rể.
Gia đình tôi từ trước chỉ được biết đến các tác phẩm thơ của cha tôi và thấy đây đó giới thiệu cha tôi còn có một số truyện ngắn, kịch đã đăng trên các báo, tập san trước năm 1945.
Năm 1999, anh Văn Giá đã sưu tầm được khá nhiều truyện và kịch của Thâm Tâm đăng trên TTTB, lưu trữ trên microfilm, mang bản in từ Thư viện Thành Ủy TP Hồ Chí Minh ra Hà Nội, tiếp cận với gia đình và tiến hành số hóa, xuất bản “Truyện ngắn Thâm Tâm” gồm 38 truyện và kịch ngắn vào năm 2000.
3 năm qua, được sự giới thiệu của nhiều anh chi em nhà văn, gia đình đã tiếp cận được cơ sở dữ liệu số hóa ảnh bộ TTTB hiện có tại Thư viện Quốc gia Việt Nam và bộ PTBNS Truyền bá, Tuổi trẻ của Thư viện Quốc gia Pháp, tải về được bản ảnh của nhiều số Tiểu thuyết Thứ bảy và Truyền bá. Gia đình cũng liên hệ với một só nhà sưu tầm trong ngoài nước và đã mua được một số lượng khá lớn bản gốc TTTB, Tiểu thuyết thứ bảy Nguyệt san, Truyền bá, Sách của Tân Dân. Cho tới nay, chúng tôi đã sưu tầm được 83 truyện ngắn và 29 kịch ngắn trên TTTB, từ 1939 đến 1945, 27 truyện vừa đăng trên Truyền bá và 2 tiểu thuyết “Thuốc mê” và “Nỗi ân hận dài”do Tân Dân xuất bản. Ngoài ra, còn sưu tầm thêm được một số bài thơ của Thâm Tâm trong các ấn phẩm này.
Sau khi sưu tầm những tác phẩm này, chúng tôi đã tiến hành nhận dạng tiếng Việt để ra bản text và hiệu đính hoàn chỉnh từng tác phẩm có đôi chút sửa chữa theo chính tả hiện hành. NXB Văn học và Sbooks đã ấn hành Truyện ngắn Thâm Tâm, 5 truyện cổ tích và Tập truyện ngắn chọn lọc “Tháng ba sấm động”, NXB Quân đội Nhân dân in tập “Thâm Tâm truyện vừa”, NXB Lao động và CT Linh Lan liên kết ấn hành bộ ba Tuyển truyện ngắn mới sưu tầm thêm “Gió thu hoa cúc gẩy rồi” cùng 2 tiểu thuyết “Thuốc mê”, “Nỗi ân hận dài”, năm 2023, NXB Kim Đồng ấn hành bộ truyện thiếu nhi gồm 3 cuốn “Hai cây hoa nhài” (tập truyện cổ tích), “Thuồng luồng ở nước” (tập truyện dã sử) và “Con rùa đội vẹt” (tập truyện đồng thoại).
Hôm nay, chúng tôi rất hân hạnh được Hội Nhà văn tổ chức buổi ra mắt các tác phẩm văn xuôi của Thâm Tâm mới sưu tầm được. Xin trân trọng cảm ơn các anh chị Hội Nhà văn Việt Nam, cảm ơn anh Văn Giá, người đầu tiên tìm kiếm các tác phẩm văn xuôi của Thâm Tâm từ hơn 20 năm trước, cảm ơn các anh chị đã mách bảo, động viên và giúp đỡ gia đình chúng tôi trong việc sưu tầm, cảm ơn các nhà xuất bản đã giúp đỡ gia đình biên tập lại và xuất bản các tác phẩm của Thâm Tâm đăng trên những ấn phẩm cũ từ hơn 80 năm trước.
Cũng trong mấy năm qua, chúng tôi đã xây dựng trang web Thâmtâmnet.vn, trong đó có đưa lên tất cả những tác phẩm văn thơ truyện, kịch của Thâm Tâm, cùng các chuyên mục về tiểu sử, bình luận, kỷ niệm về Thâm Tâm, Thâm Tâm và những người bạn, Trần Huyền Trân, Nguyễn Bính, Thâm Tâm và TTKh, các sáng tác văn học nghệ thuật về Thâm Tâm, di bút và di ảnh, hình ảnh đồng đội tại TCCT và quê hương Hải Dương, Cao Bằng và Hà Nội có liên quan đến Thâm Tâm, v.v…
Quá trình tìm kiếm và sưu tầm những tác phẩm của Thâm Tâm vẫn sẽ được tiếp tục. Chúng tôi hy vọng sẽ tiếp cận được thêm những sáng tác của Thâm Tâm trong giai đoan 1939-1945, cũng như trong thời gian ngắn ngủi sau Cách mạng Tháng Tám tới ngày Thâm Tâm hy sinh 1950. Công việc này sẽ được con cháu Thâm Tâm tiến hành, như tìm về những di cảo của Cha Ông, cũng góp phần nhỏ bé vào việc sưu tầm các di sản cho nền văn học nghệ thuật nước nhà.
Hai ngày nữa sẽ tới kỷ niệm 106 năm ngày sinh của cha tôi.
Tôi lớn lên mà không biết mặt cha. Trong những ngày sưu tầm và đọc các tác phẩm của cha mình, tôi vẫn tưởng tượng thấy ông đang ngồi bên ngọn đèn vàng viết trong đêm. Thật tình cờ, khi lật giở đến tờ Tiểu thuyết thứ bày số 488, ngày 20-11-1943, tôi đã gặp hình minh họa đúng như cha tôi trong tưởng tượng, bên một bài thơ có tên “Viết đêm” với hai câu thơ cuối :” Hoa đèn không hiểu lòng trang giấy / Soi mãi trên bàn cái vắng teo”.
Không, thưa cha!
Hôm nay tại Trụ sở Hội Nhà văn Việt Nam, chúng con đang được ở bên cạnh rất đông các nhà văn, nhà thơ và các bạn trẻ, đã tìm được những trang giấy ngày xưa, đã đọc được và đã hiểu lòng những trang giấy đó.
Xin được cúi đầu cảm tạ tất cả các bác, các anh chi và các bạn.
